39 อาชีพที่แรงงานข้ามชาติห้ามทำในไทย รู้ไว้ก่อนเสี่ยงผิดกฎหมาย

เคยสงสัยไหมว่าทำไมแรงงานข้ามชาติที่เข้ามาทำงานในไทยถึงทำได้แค่บางอาชีพ? เรื่องนี้ไม่ใช่ความบังเอิญ และไม่ใช่การกีดกันอย่างไร้เหตุผล แต่เป็น "กฎหมายไทย" ที่วางเอาไว้เพื่อปกป้องผลประโยชน์ของคนไทยโดยตรง กฎหมายกำหนดชัดเจนว่าอาชีพไหนที่แรงงานต่างด้าวสามารถทำได้ และอาชีพไหนที่ต้องสงวนไว้ให้คนไทยเท่านั้น เพื่อให้คนไทยยังมีที่ยืนในตลาดงาน ไม่ถูกแย่งโอกาส ไม่ถูกกดค่าแรง และยังสามารถสร้างรายได้เลี้ยงตัวเองและครอบครัวได้อย่างมั่นคง ในโลกที่การแข่งขันสูงขึ้นทุกวัน การมีกฎแบบนี้ไม่ใช่เรื่องล้าหลัง แต่มันคือเกราะสำคัญที่ช่วยรักษาสิทธิในการทำมาหากินของคนไทยเอาไว้ให้แข็งแรงที่สุด

ทำไมถึงต้องมี "อาชีพสงวน"?

กฎหมายฉบับนี้มีมาตั้งแต่ปี 2522 แล้ว จุดประสงค์หลักก็คือเพื่อคุ้มครองแรงงานไทย และรักษาอาชีพบางประเภทที่ถือว่าเป็นเอกลักษณ์ของประเทศไทย รักษาภูมิปัญญาท้องถิ่น ไม่ให้อาชีพบางอย่างถูกแย่งไปโดยชาวต่างชาติ โดยเฉพาะอาชีพที่เกี่ยวข้องกับศิลปวัฒนธรรม งานฝีมือ และงานบริการบางประเภท

39 อาชีพที่แรงงานข้ามชาติห้ามทำ

ถ้าพูดกันง่าย ๆ ก็คือ มี 39 อาชีพที่แรงงานข้ามชาติทำไม่ได้ตามกฎหมาย ซึ่งมีทั้งงานช่าง งานขาย งานบริการ และงานที่เกี่ยวกับศิลปะวัฒนธรรมไทย มาดูกันว่ามีอะไรบ้างครับ

1. งานกรรมกร

2. งานเกษตร ปศุสัตว์ ป่าไม้ และประมง (แต่ถ้าเป็นงานที่ต้องใช้ทักษะเฉพาะ หรือดูแลฟาร์ม อันนี้ทำได้)

3. งานก่อสร้าง เช่น ก่ออิฐ ช่างไม้

4. งานแกะสลักไม้

5. งานขับรถรับจ้างทุกประเภท (เว้นแต่ว่าขับเครื่องบินระหว่างประเทศ อันนี้โอเค)

6. งานขายของหน้าร้าน

7. งานขายทอดตลาด

8. งานด้านบัญชี เช่น ควบคุม ตรวจสอบ หรือให้บริการบัญชี (แต่ถ้าตรวจสอบภายในแบบชั่วคราว ทำได้)

9. งานเจียระไนและขัดเพชรพลอย

10. งานเสริมสวย ตัดผม ดัดผม

11. งานทอผ้าด้วยมือ

12. งานทำเสื่อ และงานจักสานจากกก หวาย ปอ ฟาง หรือเยื่อไม้ไผ่

13. งานทำกระดาษสาด้วยมือ

14. งานทำเครื่องเขิน

15. งานทำเครื่องดนตรีไทย

16. งานทำเครื่องถม

17. งานทำเครื่องทอง เครื่องเงิน และเครื่องนาก

18. งานทำเครื่องลงหิน

19. งานทำตุ๊กตาไทย

20. งานทำที่นอนและผ้าห่มนวม

21. งานทำบาตร

22. งานทำผลิตภัณฑ์จากผ้าไหมด้วยมือ

23. งานทำพระพุทธรูป

24. งานตีมีด

25. งานทำร่มจากกระดาษหรือผ้า

26. งานทำรองเท้า

27. งานทำหมวก

28. งานนายหน้าหรือตัวแทน (แต่ถ้าเป็นธุรกิจการค้าระหว่างประเทศ ทำได้)

29. งานด้านวิศวกรรมโยธา (เกี่ยวกับออกแบบ วางโครงการ ควบคุมก่อสร้าง หรือให้คำแนะนำ ยกเว้นที่ต้องใช้ความชำนาญเฉพาะ)

30. งานด้านสถาปัตยกรรม (ออกแบบ เขียนแบบ ประมาณราคา อำนวยการก่อสร้าง หรือให้คำแนะนำ)

31. งานตัดเย็บเสื้อผ้า

32. งานทำเครื่องปั้นดินเผา

33. งานมวนบุหรี่ด้วยมือ

34. งานมัคคุเทศก์ และงานนำเที่ยว

35. งานเร่ขายสินค้า

36. งานเรียงพิมพ์อักษรไทยด้วยมือ

37. งานสาวไหมและบิดเกลียวไหมด้วยมือ

38. งานธุรการ เช่น เสมียน หรือเลขานุการ

39. งานให้คำปรึกษาทางกฎหมายและอรรถคดี

แล้วแรงงานข้ามชาติทำอาชีพอะไรได้บ้างนะ ?

ถึงแม้จะมีข้อห้ามเยอะขนาดนี้ แต่แรงงานข้ามชาติจาก เมียนมา ลาว และกัมพูชา ก็ยังสามารถทำได้ 2 อาชีพหลัก ๆ คือ

• งานกรรมกร (พวกงานก่อสร้าง แบกหาม งานใช้แรงงานทั่วไป)

• งานแม่บ้าน (ทำความสะอาด ดูแลบ้าน ซักรีด)

นอกเหนือจากนี้ ถ้าอยากทำงานอื่น อาจจะต้องตรวจสอบให้แน่ใจก่อนว่ากฎหมายอนุญาตหรือเปล่า ไม่อย่างนั้นอาจจะเสี่ยงทำผิดโดยไม่รู้ตัวนะ

แล้วถ้าฝ่าฝืนแล้วจะเป็นยังไง ?

ถ้าฝ่าฝืนไปทำอาชีพที่ห้ามไว้ อาจโดนโทษหนักทั้งแรงงานและนายจ้างเลยนะ แรงงานข้ามชาติที่ทำงานผิดกฎหมายมีโอกาสถูกจับ ปรับ และส่งกลับประเทศ ส่วนคนจ้างก็มีโอกาสโดนปรับหรือโดนดำเนินคดีตามกฎหมายเหมือนกัน

ถ้าใครเป็นนายจ้างที่กำลังจะจ้างแรงงานข้ามชาติ หรือเป็นแรงงานข้ามชาติที่กำลังมองหางานในไทย ควรศึกษาให้ดีว่าอาชีพที่ทำได้มีอะไรบ้าง จะได้ไม่เสี่ยงทำผิดกฎหมายโดยไม่รู้ตัว

รู้แบบนี้แล้ว ถ้าจะจ้างหรือจะทำงานในไทย ก็ต้องเช็กให้ชัวร์ก่อนว่าอยู่ในขอบเขตที่กฎหมายอนุญาตไหม จะได้ทำงานได้แบบสบายใจ ไม่ต้องมากังวลในภายหลังนะครับ

อ้างอิงจาก

https://www.aktivist.co.th/post/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A1